In het eerste deel van deze reeks beschreef ik het belang van een sterke start met aandacht voor...
Verbinding: het onderbelichte fundament van succesvolle onboarding
Het afgelopen jaar heb ik in deze blogreeks veel thema's rondom onboarding de revue laten passeren. Van preboarding en buddysystemen tot de risico's van inconsistente processen en de uitdagingen van Gen Z op de werkvloer. Steeds weer kwam ik terug bij dezelfde rode draad: organisaties investeren flink in systemen, checklists en procedures, maar vergeten soms waar het werkelijk om draait. In dit blog wil ik stilstaan bij een thema dat in al die onderwerpen sluimerde, maar ik nog niet expliciet heb benoemd: verbinding. Het klinkt misschien als een soft begrip, maar ik ben ervan overtuigd dat het de harde kern is van elke succesvolle onboarding.
Waarom ik dit thema nu aankaart
In mijn gesprekken met HR-professionals merk ik dat "verbinding" vaak impliciet blijft. We hebben het over retentiecijfers, over time-to-productivity, over medewerkerstevredenheid. Allemaal meetbaar, allemaal belangrijk. Maar als ik doorvraag naar wat het verschil maakt tussen een nieuwe medewerker die blijft en iemand die na drie maanden alweer vertrekt, komt steeds hetzelfde antwoord: "Hij voelde zich nooit echt onderdeel van het team."
Dat is geen toeval. Onderzoek van de Vlerick Business School laat zien dat organisaties met een sterk onboardingprogramma een 82% hogere retentie hebben. Maar wat maakt een programma "sterk"? Niet de hoeveelheid informatie die je deelt, niet de snelheid waarmee iemand productief is. Het is de mate waarin iemand zich verbonden voelt – met het team, met de leidinggevende, met de organisatie als geheel.
De vergeten C
In eerdere blogs verwees ik al zijdelings naar de bekende C's van onboarding: Compliance, Clarification, Culture en Connection (“Onboarding new employees” - Talya N. Bauer). Wat me opvalt bij veel organisaties is dat de eerste drie C’s structureel meer aandacht krijgen dan de laatste.
Compliance? Daar zijn protocollen voor. Clarification? Daar maken we functieprofielen en inwerkschema's voor. Culture? Daar hebben we een introductiepresentatie en een rondleiding voor. Maar Connection? "Dat komt vanzelf wel als mensen eenmaal aan het werk zijn."
Alleen: dat komt niet vanzelf. Verbinding ontstaat niet automatisch omdat mensen in hetzelfde gebouw zitten of dezelfde communicatiekanalen delen. Het vraagt om een bewust ontwerp.
Wat verbinding eigenlijk is
Ik probeer het wat concreter te maken. Verbinding in de context van onboarding gaat naar mijn idee over drie dingen:
1. Het gevoel erbij te horen
En dan niet als gastmedewerker of buitenstaander, maar als volwaardig lid van het team. Dat begint bij kleine dingen: wordt je naam correct uitgesproken? Word je meegenomen naar de lunch? Vraagt iemand hoe je eerste week was. En luistert diegene ook echt naar het antwoord?
2. Toegang tot een sociaal netwerk
Nieuwe medewerkers die snel verbindingen leggen (met hun buddy, met collega's van andere afdelingen, met hun leidinggevende) voelen zich sneller thuis en presteren beter. Het gaat dan niet om de hoeveelheid contacten, maar om de kwaliteit: is er iemand bij wie je terechtkunt met een "domme" vraag?
3. Psychologische veiligheid
Durf je als nieuwe medewerker te zeggen dat je iets niet begrijpt? Kun je een afwijkende mening geven zonder angst voor repercussies? Verbinding creëert de veiligheid die nodig is om te leren, te groeien en uiteindelijk te excelleren.
Waarom verbinding vaak misgaat
Maar als verbinding zo belangrijk is, waarom gaat het dan zo vaak mis? Ik zie een paar patronen:
1. We verwarren informatie met verbinding
Een uitgebreid introductieprogramma vol presentaties en handleidingen voelt als een warm welkom, maar is het niet. Informatie overdragen is geen verbinding maken. Sterker nog: te veel informatie in de eerste dagen kan juist vervreemding veroorzaken, zoals ik beschreef in mijn blog over sociale isolatie bij nieuwe medewerkers.
2. We delegeren verbinding aan toeval
“Ze vindt haar weg wel.” “Het team neemt haar vanzelf mee.” Het zijn aannames die zelden kloppen. Zonder bewust ingrijpen (bemiddeling) bepaalt het toeval wie er wel en wie er niet snel landt in je organisatie. En toeval is geen goede strategie.
3. We stoppen te vroeg
De eerste werkdag krijgt veel aandacht. De eerste week soms nog. Maar daarna? Dan wordt de nieuwe medewerker geacht zelfstandig te functioneren. Terwijl verbinding juist in de weken en maanden daarna wordt gebouwd of gebroken. In mijn tweeluik over de onboarding journey ging ik hier dieper op in.
HR als verbindingsarchitect
Wat betekent dit voor jou als HR-professional? Ik denk dat het vraagt om een andere kijk op je rol. Niet alleen zorgen dat alles geregeld is, maar ook bewust nadenken over de sociale architectuur rondom nieuwe medewerkers.
Een paar vragen die je jezelf kunt stellen:
- Waar in je huidige onboarding ervaart een nieuwe medewerker écht verbinding en waar vooral bureaucratie?
- Wie zijn de sleutelfiguren die een nieuwe medewerker in de eerste weken tegenkomt? En is dat toeval of ontwerp?
- Hoe meet je of nieuwe medewerkers zich verbonden voelen? Of ga je ervan uit dat geen nieuws goed nieuws is?
Het zijn geen makkelijke vragen. Maar wel essentiële. In eerdere blogs schreef ik al over concrete instrumenten die kunnen helpen: een goed buddysysteem, structurele check-ins en een doordachte preboarding. Dit zijn geen losstaande tactieken, maar bouwstenen voor verbinding.
Technologie als ondersteuning
Ik hoor je nu denken: dit klinkt best arbeidsintensief. En ja, persoonlijke aandacht kost tijd. Maar technologie kan je helpen om verbinding te faciliteren zonder dat het een fulltime taak wordt.
Met Doorless proberen we precies dat te doen: structuur bieden, zodat HR zich kan focussen op wat echt telt. Geautomatiseerde herinneringen voor contactmomenten, een centrale plek waar nieuwe medewerkers hun buddy kunnen bereiken, inzicht in hoe de onboarding verloopt; het zijn hulpmiddelen die ervoor zorgen dat verbinding niet afhankelijk is van toeval.
Maar laat ik helder zijn: technologie vervangt geen menselijk contact. Het maakt ruimte vrij voor menselijk contact.
Een thema voor het nieuwe jaar
Nu de feestdagen naderen, staan we stil bij wat ons verbindt. Met familie, met vrienden, met de mensen om ons heen. Het is dan ook geen toeval dat ik juist nú dit blog schrijf met als thema: verbinding. Want dezelfde behoefte, ergens bij horen, gezien worden, ertoe doen, speelt net zo goed op de werkvloer.
2025 was voor mij een jaar van veel gesprekken, veel leren en veel schrijven over onboarding. Wat me steeds weer opviel: de mooiste gesprekken gingen eigenlijk nooit over perfecte processen of slimme systemen. Ze gingen over mensen die zich welkom voelden. Over buddy's die het verschil maakten. Over leidinggevenden die de tijd namen voor hun nieuwe collega’s.
Mijn wens daarom voor 2026? Dat we verbinding niet langer zien als bijzaak, maar als basis. Niet alleen in onboarding, maar in hoe we samenwerken, leidinggeven en met elkaar omgaan.
Voor nu wens ik je fijne feestdagen. Geniet van de mensen om je heen. En als je in januari weer aan de slag gaat: onthoud dat elke nieuwe medewerker die jouw organisatie binnenkomt, op zoek is naar precies datzelfde. Verbinding.
Tot volgend jaar!
Wil je in 2026 werk maken van een meer verbonden onboarding?
Ik denk graag met je mee. Neem contact met me op voor een vrijblijvend gesprek.
P.S. Download ons gratis handboek: "Doorless onboarding: Een praktisch handboek voor HR-managers" – de gids voor elke HR-professional die serieus werk wil maken van een verbonden onboarding.